Hospice Nocturne is een bijna-thuis-huis voor mensen die stervende zijn. Zij hebben er bewust voor gekozen om niet thuis of in een verpleeghuis te sterven. In een huiselijke sfeer zorgen medische professionals en een team van vrijwilligers ervoor dat het de gasten van de hospice aan niets ontbreekt. De toenemende vraag naar zorg is voor dit hospice de aanleiding geweest om op zoek te gaan naar een grotere ruimte in een nieuw te bouwen Hospice. USE architects is vanaf het begin betrokken bij deze bijzondere opgave. Dit is wat ons betreft puur wat architectuur is en moet zijn; ruimtes maken die dienstbaar zijn aan de beleving, en tegelijkertijd een gebouw configureren dat helemaal is ingespeeld op de gang van zaken en soepele, efficiënte processen.
Vanuit de dialogen de we voerden over hoe men de Hospice zal en wil gebruiken, hebben een onderscheid gemaakt in vier gebruikersgroepen. Er zijn de gasten, om wie de hele hospice natuurlijk draait. Daarnaast zijn er de vele vrijwilligers die hard werken om die gasten een zo waardig mogelijke tijd te geven. Naast de vrijwilligers werken er professionals. Als laatste is er het bezoek van de gasten dat er natuurlijk ook regelmatig is en zelfs af en toe blijft logeren. Elke gebruikersgroep heeft eigen wensen en eisen. En tussen die vier gebruikersgroepen is veel interactie. We hebben het gebouw zo ontworpen dat de vier gebruikersgroepen een gebouw ervaren dat voor hen logisch is, en dat tegelijkertijd dienstbaar is aan de kruisingen van hun bewegingen. Overal in het gebouw zijn plekjes om elkaar even op de hoogte te brengen, even van gedachten te wisselen, mooie momenten te delen of elkaar te troosten.
De Hospice heeft vier gastenkamers, allen met een eigen kleine buitenruimte. De kamers voldoen aan maatvoeringen voor zorg; er kan een bed in en uit gereden en rolstoeldraaicirkels zijn ingepast. Toch zorgen we dat de kamers huiselijk voelen. In een laatste periode van een leven moet goed gezorgd kunnen worden, maar men moet zich er tegelijkertijd thuis kunnen voelen. Vandaar ook twee deuren naar de badkamers, bijvoorbeeld. Die zijn privé voor de gasten, maar kunnen zo ook schoongemaakt worden zonder de gasten te storen. Alle vier de gastenkamers komen uit bij de gemeenschappelijke woonkamer, die een fraaie hoogte heeft, met bijzondere daglichttoetreding. De woonkamer kent een aantal “plekjes”, waardoor elke gast samen met anderen kan zijn, of juist even samen kan zijn met eigen bezoekers. De woonkamer heeft een gezamenlijke buitenruimte, die we overigens ook fraai hebben ingepast in de stedenbouwkundige setting van de Hospice, die samen met 20 starterswoningen ontwikkeld zal worden.
Op de verdieping is ruimte om te vergaderen. De verschillende ruimtes waar de vrijwilligers en de professionals werken en samenwerken, zijn allemaal aan de voorzijde van het gebouw geconfigureerd. Op deze manier versterken we het thuis voelen, en het tegelijkertijd efficiënt kunnen werken. Behalve de ‘harde’ functionele eisen merkten we dat er ook veel aandacht was voor de ‘zachte’ kant van het programma, zoals wat voor gevoelens en ervaringen het gebouw moet oproepen. Enkele voorbeelden zijn: “Een rustpunt vol bedrijvigheid”, “De mensen máken het hier”, en “Eenvoudig maar geraffineerd in het gebruik”. Dit spanningsveld boeit ons: hoe maak je een gebouw dat enerzijds praktisch, efficiënt en dienstbaar is, en tegelijkertijd huiselijk, warm, rustig en sereen.
